Masz niewykorzystany urlop z ubiegłego roku? Zastanawiasz się do kiedy należy go wykorzystać? Czy niewykorzystany urlop przepada? Czy jest możliwość zamiany niewykorzystanego urlopu na ekwiwalent pieniężny? Czy pracodawca może wysłać Cię na urlop?
Odpowiedzi na te i kilka innych pytań znajdziesz w poniższym artykule.
Wymiar urlopu
Zacznijmy od wymiaru urlopu. Dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu wynosi on odpowiednio:
- 20 dni – jeżeli staż pracy pracownika jest krótszy niż 10 lat
- 26 dni – jeżeli staż pracy pracownika jest dłuższy niż 10 lat
Do stażu pracy, od którego uzależniony jest wymiar urlopu poza okresem zatrudnienia wlicza się m.in. okres nauki, a w tym ukończenie:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – do 3 lat,
- średniej szkoły zawodowej – do 5 lat
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
1. Do kiedy należy wykorzystać zaległy urlop?
Pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu w roku, w którym pracownik nabył prawo do tego urlopu.
Nieudzielenie urlopu w terminie nie powoduje, że pracownik traci prawo do takiego urlopu. Roszczenie pracownika o udzielenie zaległego urlopu wypoczynkowego przedawnia się dopiero z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
2. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop
Kodeks Pracy wyraźnie wskazuje, że urlop wypoczynkowy należy wykorzystać w naturze, ponieważ jego celem jest odpoczynek pracownika. Błędnym jest więc założenie, że za niewykorzystany urlop można pracownikowi zapłacić.
Istnieją jednak sytuacje, gdy takie rozwiązanie jest możliwe. Mianowicie, w przypadku, gdy umowa z pracownikiem została rozwiązana i z różnych przyczyn nie mógł on wykorzystać przysługującego mu urlopu do końca trwania umowy, ekwiwalent pieniężny należy obliczyć zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie Pracy. Nie ma w tym przypadku znaczenia tryb ani przyczyna rozwiązania umowy o pracę.
3. Niewykorzystany urlop a zmiana pracy
Niewykorzystany urlop nie "przechodzi" wraz z pracownikiem do nowego miejsca pracy. Pracownik musi wykorzystać urlop u dotychczasowego pracodawcy lub otrzymać w zamian ekwiwalent pieniężny. U kolejnego pracodawcy pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego.
4. Czy pracodawca może zdecydować o terminie urlopu?
Urlop wypoczynkowy jest prawem, a nie obowiązkiem pracownika. Co to oznacza?
Są jednak dwie sytuacje, kiedy wysłanie pracownika na urlop może być jednostronną decyzją pracodawcy.
Pierwszym przypadkiem jest opisywana wyżej sytuacja, gdy pracownikowi nie uda się wykorzystać zaległego z ubiegłego roku urlopu w terminie do 30 września kolejnego roku. Ponieważ nieudzielenie przez pracodawcę urlopu zaległego w wyżej określonym terminie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, pracodawca może zdecydować się na taki krok.
Druga sytuacja dotyczy przypadku, gdy pracownik znajduje się w okresie wypowiedzenia, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. W takiej sytuacji pracodawca może wysłać pracownika na urlop na podstawie swojej jednostronnej decyzji i nie ma znaczenia czy dotyczy to urlopu zaległego czy bieżącego.
Sprawdź jak łatwo zarządzać czasem pracy w Twojej firmie!
Zarządzanie urlopami w Time Harmony
Time Harmony to system do elektronicznej rejestracji, planowania i rozliczania czasu pracy. Jedną z funkcjonalności modułu Rejestracja Czasu Pracy jest zarządzanie urlopami pracowników.
System nie tylko automatycznie uwzględnia zaplanowane urlopy w harmonogramie pracy lecz również daje szybki wgląd w historię urlopów i innych nieobecności pracownika.
Potrzebujesz wzoru wniosku o urlop? Zajrzyj tutaj.
